2023 ОНЫ НЭГДҮГЭЭР САРЫН CҮҮЛИЙН АРАВ ХОНОГИЙН ЦАГ АГААРЫН НӨХЦЛИЙН ТОЙМ

Агаарын температур(Air temperature):  Өнгөрөгч арав хоногт агаарын дундаж температур Их нууруудын хотгорын сумдаар 18.9-21.8 градус хүйтэн,Алтайн өвөр говийн сумдаар 19.2-26.2 градус, Өндөр уулын бүсийн сумдын нутгаар 16.6-24.0 градус хүйтэн байлаа. Агаарт хамгийн их температур өдөртөө нийт нутгаар 1 градус дулаанаас 12  градус хүйтэн,  шөнөдөө хамгийн бага температур  28-40  градус хүйтэн,Цэцэг суманд Алтайн өвөр говийн сумдаар -400. градус хүрч хүйтэрсэн.  Агаарт -30⁰ градусаас доош орж хүйтэрсэн хоногийн тоо нийт нутгаар -9 өдөр ажиглагдсан. Хамгийн олон өдөр  Булганд 9, Цэцэгт 8  өдөр ажиглагдсан байна.

 Хөрсний температур(Soil temperature): Нийт нутгаар хөрсний дундаж температур 16-26 градус хүйтэн байв. Хөрсний гадрага дээр хамгийн их температур  өдөртөө 11  градус дулаанаас 7  градус хүйтэн, Хөрсний гадрага дээр хамгийн бага температур шөнөдөө 29-40  градус хүйтэн, Булган,Алтай,Үенч, Дуут сумдад 39-40 градус хүйтэн байлаа. Хөрсөнд -40⁰ градусаас доош орж хүйтэрсэн хоногийн тоо Алтайн өвөр говийн сумдад 1-3 өдөр ажиглагдлаа.

Хур тунадас(Precipitаtion): Энэ арав хоногт ихэнх сумуудын  нутгаар 5.3 мм цас орсон. Цас орсон сумдыг авч үзвэл Ховд суманд 1.4 мм, Чандманьд 1.2 мм, Жаргалантад 0.9 мм, бусад сумуудын нутгаар 0.0-0.8 мм тунадас орсон. Зэрэг, Манхан, Мянгад,Цэцэг сумдын нутгаар цас ороогүй байна.

Салхи(Wind): Өнгөрөгч арав хоногт салхины их хурд  Мөстөд 21 м/с, Мянгад, Мөнххайрхан сумдад 16 м/с хүрсэн. Бусад сумуудын нутгаар 10-14 м/с салхитай байлаа. Алтайн өвөр говийн сумдаар салхи тогтуун 2-4 м/с байлаа.

Цас(Snow): 1 дүгээр сарын 31-ны цасны хээрийн хэмжилтээр цасны дундаж зузаан Булган, Үенч,Алтай сумдад 16-17 см, 10 баллын цасан бүрхүүлтэй цасны нягт 0.15-0.17 г/м³ байлаа. Чандмань, Жаргалант, Ховд, Зэрэг, Дарви,сумдад 1-2 см, 5-9 баллын цасан бүрхүүлтэй. Бусад сумдын нутгаар сумын төвдөө цасгүй байна. Алтайн салбар уулсаар цастай.

ХАА-н үйлдвэрлэлд явагдаж байгаа ажил:   Нийт сумдад муудсан, сульдсан, тарга тэвээрэг муутай малд нэмэгдэл тэжээл өгөх,отор нүүдэл хийх мал өвөлжилтйн бусад ажил үргэлжилэн явагдаж байна. Манай сумдын малчид өөрийн аймгийн зарим сумдын нутагт отроор очиж өвөлжиж байна. Энэ арав хоногт салхины нөлөөгөөр огцом дулаарах эргээд хүйтрэх үзэгдэл ажиглагдлаа. Мөн 10 хоногийн эхээр  Алтайн өвөр говийн сумуудад цас нэмж орж малын бэлчээрлэлт саатах, малын хорогдол гарах тохиолдол нэмэгдсэн. Цаг  агаарын байдал  1 дүгээр сарын эхэн,сүүлийн арав хоногт томоохон нуур, голын хөндий дагуух нутгаар хүйтний эрч чангарч  байгаагаас  бод, бог мал бэлчээрт гарч тайван идээшилж чадахгүй бээрч сулдах, доороосоо жиндэх,  өтөг бууц хөлдөж  МАА-н байдалд таагүй нөлөө үзүүлж байсан. Ихэнх сумдад малын хорогдол гарсан мэдээ ирүүлсэн байна.

                  Цаг агаарын нөхцлийн онцлог:

• Ихэнх  сумдад бага хэмжээний цас орсон
•  Салхины их  хурд 4-21 м/с хүрсэн.
• Хамгийн их цастай Алтай 16 см, Булганд 17 см, Үенчид 16 см байна.   
• Агаарт -30⁰ градусаас доош орж хүйтэрсэн өдөр ихэнх нутгаар 1-9 өдөр ажиглагдсан. Булганд 9, Цэцэгт 8 өдөр дараалан 30 градусаас доош орж хүйтэрсэн.
• Хүйтний эрч сулраагүй жиндүү хүйтэн хэвээр байна.

           Тойм мэдээ бичсэн ХААЦУ-ын ахлах техникч Ж.Жаргалзаяа

                                  2023 оны 02 сарын 01-нд